Czym jest normalne jedzenie?
Słowo „dieta” niejednego przyprawia o dreszcz niepokoju. Z danych zgromadzonych przez CBOS wynika, że w 2014 roku niemal co trzeci Polak stosował dietę, w tym co czwarty był na jakiejś diecie eliminacyjnej, polegającej na ograniczaniu bądź eliminowaniu różnych produktów z jadłospisu. Na diety przechodzimy bez względu na wiek, jednak na najbardziej rygorystyczne sposoby decydują się osoby młode (18-24letnie) oraz samotne.[1] Odchudzają się także nastolatki - 49 proc. dziewczyn i 33 proc. chłopców w wieku gimnazjalnym stosuje diety odchudzające.[2]
Amerykanie wydają rocznie ponad 33 miliardy dolarów na produkty i usługi odchudzające.[3] Moda na odchudzanie przejawia się także poprzez wyszukiwanie różnych, często sprzecznych ze sobą informacji i rad dotyczących odchudzania. Niestety odchudzający się rzadziej kierują się po poradę do dietetyka klinicznego lub innego profesjonalisty. Stosowanie diet powoduje późniejsze problemy w rozpoznawaniu czucia głodu i sytości, a także zwiększa ryzyko jedzenia napadowego.[4]
Wielu dietetyków czy sportowców obecnych w mediach społecznościowych, przedstawia swój model odżywiania jako perfekcyjny, skupiający się tylko na wartości odżywczej posiłków. W efekcie wiele osób ma trudności z określeniem, jak powinna wyglądać standardowa porcja jedzenia i czym tak naprawdę jest normalne jedzenie. Normalne, czyli dalekie od wszelkich skrajności, które w dużej mierze jest zdrowe, ale uwzględnia także przyjemność z jedzenia i aspekt kulturowy.
Ideę normalnego jedzenia można streścić w kilku punktach:
- Normalne jedzenie to rozpoczęcie posiłku, gdy czujesz głód i jedzenie do momentu jego zaspokojenia.
- Jest to możliwość wyboru pożywienia, które lubisz i kończenie, kiedy rzeczywiście masz dość, a nie gdy uważasz, że powinieneś już przestać.
- Z normalnym odżywianiem masz do czynienia, kiedy możesz przygotować pożywną i zdrową potrawę, ale nie tak ostrożnie i restrykcyjnie, by obawiać się o to, że nie będziesz odczuwał przyjemności z jedzenia.
- Normalne jedzenie to dawanie samemu sobie prawa do jedzenia dlatego, że jesteś szczęśliwy, smutny czy znudzony lub tylko dlatego, że jest to satysfakcjonujące.
- Są to przeważnie trzy, cztery lub pięć posiłków dziennie, chociaż czasem może zdarzyć się, że podjesz coś między nimi.
- To pozostawienie kilku ciasteczek na talerzu, ponieważ wiesz, że jutro możesz znowu po nie sięgnąć, chociaż… możesz zjeść więcej od razu, ponieważ smakują tak wspaniale!
- Normalne odżywianie wiąże się niekiedy z przejedzeniem i uczuciem dyskomfortu. Czasem możesz poczuć się nienajedzony i żałować, że nie zjadłeś więcej.
- Normalne jedzenie to ufanie własnemu organizmowi, że skompensuje twoje błędy w żywieniu.
- Normalne odżywianie zabiera trochę czasu i uwagi, ale stanowi ważny obszar życia.
- Krótko mówiąc, normalne jedzenie jest "elastyczne" - różni się w zależności od głodu, uczuć, harmonogramu dnia i dostępności jedzenia.
[1] Komunikat z badań CBOS, Warszawa 2014, NR 113/2014
[2] Badanie programu edukacyjnego "Żyj smacznie i zdrowo" http://paplife.pap.com.pl...
[3] Kruger J., Galuska D., Serdula M., Jones D., "Attempting to lose weight: specific practices among U.S. adults", American Journal of Preventive Medicine 2004, 26(5), 402-6
[4] Leong S., Gray A., Haszard J., Horwath C., "Weight-Control Methods, 3-Year Weight Change, and Eating Behaviors: A Prospective Nationwide Study of Middle - Aged New Zealand Women", Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics 2016, 116(8), 1276-84
Satter E., "Eating competence: definition and evidence for the Satter Eating Competence model", Journal of Nutrition Education and Behavior 2007, 39(5 Suppl), 142-53